Wykonanie transkrypcji polega na jak najdokładniejszym zapisie kolejnych wypowiedzi (w tym występujących współrzędnie) zarejestrowanych w ramach danego materiału dźwiękowego z podziałem na poszczególnych mówców oraz z uwzględnieniem wyłącznie najistotniejszych odgłosów pobocznych, a także z podaniem sygnatur czasowych w istotnych punktach.
Jak wskazano powyżej, w czasie wykonywania transkryptu dokonuje się oceny ilości oraz płci osób biorących udział w analizowanym zdarzeniu, jak również wstępnie przyporządkowuje się znaczniki każdemu z mówców. W tym celu nie przeprowadza się badań identyfikacyjnych, identyfikatory są przypisywane wyłącznie na podstawie audytywnej (tj. „na ucho”). W umiarkowanym zakresie oceniany jest również stan psychoemocjonalny poszczególnych mówców.
Z uwagi na wszystkie powyższe czynniki, wykonywanie transkryptu należy do najbardziej czasochłonnych badań fonoskopijnych.
Istnieje również możliwość wykonania scenopisu, tj. jak najbardziej szczegółowego opisu poszczególnych wydarzeń zawartych w materiale dźwiękowym, z uwzględnieniem najistotniejszych lub jedynie słyszalnych wypowiedzi. Scenopisy mogą być wykonywane np. w przypadku nagrań zawierających zapis skumulowanych pokrzykiwań wielu osób, których nie ma możliwości rozdzielić i przyporządkować im konkretnych wypowiedzi. Szczególnie pomocne mogą być w przypadku nagrań audiowizualnych.
Etapy wykonywania transkryptu:
- Wykonanie cyfrowej kopii nagrania dowodowego;
- Odtworzenie nagrania dowodowego;
- Ocena długości i jakości nagrania dowodowego;
- Wstępne ustalenie ilości mówców;
- Podstawowa poprawa jakości nagrania;
- Spisanie treści (tj. wykonanie transkryptu) nagrania dowodowego na podstawie wielokrotnego odsłuchu przy zastosowaniu różnych parametrów;
- Weryfikacja spornych fragmentów przez innych biegłych;
- Ostateczna weryfikacja wykonanego transkryptu.
Transkrypt i stenogram
Pojęcia transkrypcji i stenogramu często używane są zamiennie, choć faktycznie oznaczają całkiem co innego.
Stengoram jest efektem pracy stenografa. Stenograf jest osobą, która przy pomocy metody stenografii zapisuje treść padających wypowiedzi. Stenografia, to skrócona, symboliczna metoda za zapisu, pozwalająca na zwiększenie jego szybkości i zwięzłości, w stosunku do zapisu tradycyjnego dla danego języka. Metoda ta była bardziej popularna w przeszłości, gdy zapisu treści ważnych rozmów nie można było dokonać za pomocą urządzeń rejestrujących. Sprawny stenograf, potrafił zapisywać stenogram z szybkością większą niż szybkość bieżącej mowy ludzkiej (ponad 200 sylab na minutę). Stenogram jest nieczytelny dla człowieka władającego jedynie alfabetem danego języka. Jego treść może odczytać tylko osoba biegła w sztuce stenografii. Na poniższym rysunku przedstawiono przykładowy zapis stenograficzny:
Transkrypt, jest wynikiem transkrypcji. Transkrypcja w tym konkretnym przypadku oznacza spisanie treści wypowiedzi zarejestrowanych na nośnikach lub zapisanych w formie stenogramu wraz z oznaczeniem osób, czasu, odgłosów towarzyszących wypowiedziom, zaznaczeniem błędów oraz naleciałości gwarowych. Dzięki transkrypcji, osoba zlecająca może zapoznać się z treścią danego zapisu posługując się metodami tradycyjnymi dla danego języka. Na poniższym rysunku przedstawiono przykładowy transkrypt z nagrania dźwiękowego:
